Page 196 - คู่มือการส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการพยาธิว

ิ
คู่มือส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการพยาธิวทยา

ิ
ผสมเกลือทั้งสองชนดในนากลั่น 500 mL จนละลาย แล้วเติมฟอรมาลิน 100
์
้
ั
ั
ื
mL คนให้เข้ากน ปรบให้ได้ pH 7.0 ด้วย sodium phosphate หรอ NaOH
แล้วเติมน้ ากลั่นจนได้ปริมาตร 1 ลิตร กรองด้วยกระดาษกรองขนาด 0.45 m
เกบในตู้เย็น สามารถเกบได้นาน 30 วัน ตรวจสอบ pH หากเป็นกรด แสดงว่า
็
็
หมดอายุ
(4) ใบขอส่งตรวจชิ้นเนื้อ (กรณีที่ส่งตรวจจากหน่วยงาน/โรงพยาบาลอื่น)
(5) ใบน าส่งถึงหัวหน้างานพยาธิวิทยากายวิภาค (กรณีที่ส่งตรวจจากหน่วยงาน/โรงพยาบาล
อื่น)
3.3.2 การเตรียมชิ้นเนื้อเพื่อส่งตรวจ
(1) แช่ชิ้นเนื้อในน้ ายา 10% neutral buffered formalin โดยใช้ปริมาตรน้ ายาไม่น้อยกว่า
10 เท่าของปริมาตรชิ้นเนื้อ และต้องให้ทุกส่วนของชิ้นเนื้อจมอยู่ในน้ ายารักษาสภาพชิ้น
เนื้อเพื่อให้ชิ้นเนื้อได้รับการดองน้ ายาอย่างทั่วถึง
(2) เลือกขนาดภาชนะบรรจุให้เหมาะสม ไม่ใหญ่หรือเล็กเกินไป ภาชนะที่ใส่ควรเป็นภาชนะ
ี
ที่มปากกว้างพอที่จะสามารถเอาชิ้นเนอออกมาได้ เมอชิ้นเนอแข็งเต็มที่ (การดอง
ื่
ื้
ื้
ฟอร์มาลินจะท าให้ชิ้นเนื้อแข็งขึ้น) และควรมีฝาปิดสนิท เพื่อป้องกันการระเหยหรือการ
หกของนายา ในบางกรณอาจใช้ถุงพลาสติกเป็นภาชนะบรรจุได้ แต่ควรใช้อย่างน้อย 2
้
ี
ชั้น และรัดปากถุงแต่ละชั้นให้แน่น
ั
(3) ปิดฉลากที่ภาชนะเพื่อป้องกนการสับเปลี่ยน ฉลากจะต้องเขียนข้อมูลที่ชัดเจน อ่านง่าย
และตรงกับข้อมูลในใบขอส่งตรวจชิ้นเนื้อ/การสั่งตรวจทางระบบคอมพิวเตอร์เครอข่าย
ื
โดยจะต้องมีชื่อ-สกุลของผู้ป่วย เลขที่ HN หอผู้ป่วย หน่วยงาน ชื่ออวัยวะที่ส่งตรวจและ
ื้
่
ต าแหนงที่ตัดชิ้นเนอ โดยแพทย์ผู้ส่งควรตรวจสอบฉลากให้ถูกต้องว่าตรงและครบถ้วน
ตามข้อมูลในใบขอส่งตรวจ/การสั่งตรวจทางระบบคอมพิวเตอร์เครือข่ายหรือไม ่
(4) ชิ้นเนอที่ตัดจากหลายต าแหนงในผู้ป่วยรายเดียวกน ให้แยกภาชนะบรรจุและติดฉลาก
่
ั
ื้
่
ื้
่
ระบุต าแหนงให้ชัดเจนครบถ้วน ไมควรเขียนเฉพาะหมายเลขล าดับของชิ้นเนอเพียง
อย่างเดียว โดยไม่เขียนระบุต าแหน่งที่ตัดออกมา
ื้
ั้
(5) ชิ้นเนอไขกระดูก (Bone Marrow) ให้ระบุ วัน/เดือน/ ปี ที่ท าหัตถการด้วยทุกครง
เนื่องจากระยะเวลาการ fix ชิ้นเนื้อมีผลต่อกระบวนการ process
3.3.3 ข้อควรปฏิบัติส าหรับชิ้นเนื้อบางประเภท
่
(1) ชิ้นเนื้อไขกระดูกให้แช่ใน Bouin’s solution (น้ ายาสีเหลืองใส) ซึ่งสามารถรับได้ที่หนวย
จ่ายกลางสาขาวิชาพยาธิวิทยา
ิ
(2) ชิ้นเนื้อที่ต้องการตรวจหาผลึกยูรกให้ติดต่อห้องตัดย้อมชิ้นเนอเพื่อขอน้ ายารักษาสภาพ
ื้
ชิ้นเนื้อชนิดพิเศษ
(3) ชิ้นเนื้อที่มีขนาดเล็กมาก (0.1 - 0.3 ซม.) ให้วางลงบนกระดาษสีขาวที่ไม่เปื่อยยุ่ยเมื่อถูก
นาในกรณของ GI biopsy ให้หงายด้านที่เป็นชั้น mucosa ขึ้นด้านบน แล้วแช่ใน
้
ี
ฟอร์มาลิน
้
ื้
้
ี
ื
ื้
(4) ชิ้นเนอที่มขนาดใหญ่หรอมเยื่อหุ้ม (capsule) หนา เช่น ต่อมนาเหลือง กอนเนอจาก
ี
ส่วนต่าง ๆ เต้านม หรือมดลูก น้ ายารักษาสภาพชิ้นเนื้อ ไม่สามารถแทรกซึมเข้าไปได้ ท า
่
ให้เนอเยื่อเสื่อมสภาพหรอเนา (autolysis) ซงอาจส่งผลให้การวินจฉัยผิดพลาดได้
ื้
ึ่
ื
ิ
ื้
รวมถึงกรณที่จ าเป็นต้องตรวจเพิ่มเติมด้วยวิธี immunohistochemistry ชิ้นเนอที่
ี
เสื่อมสภาพจากการดองที่ไม่เหมาะสม จะท าให้เกิดผลลบลวงได้ ดังนั้นควรผ่าชิ้นเนื้อโดย
~ 193 ~