Page 59 - คู่มือการส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการพยาธิว

ิ
คู่มือส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการพยาธิวทยา

กำรส่งตรวจทำงจุลทรรศนศำสตร์คลินิก

ห้องปฏิบัติการ จุลทรรศนศาสตร์คลินิก (Clinical Microscopy Unit)
ที่ตั้ง ชั้น 1 อาคารพยาธิวิทยา
วันและเวลาท าการ ทุกวัน 24 ชม.
์
หมายเลขโทรศัพท 074-451566 โทรศัพทภายใน 1566
์

1. วิธีเตรียมผู้ป่วยก่อนเก็บสิ่งส่งตรวจ
1.1 การเตรียมผู้ป่วยในการเก็บอุจจาระเพื่อการวินิจฉัยทางปรสิตวิทยา
1.1.1 ก่อนเก็บอุจจาระ 2-3 วัน แพทย์ควรแนะน าให้ผู้ป่วยรับประทานอาหารที่ย่อยง่าย งดอาหาร
ประเภทไขมัน รับประทานอาหารอ่อน (light soft diet) หรืออาหารธรรมดา (regular diet)
ี
แต่ควรเคี้ยวให้ละเอยด เพื่อให้อจจาระที่ถ่ายออกมามกากอาหารนอยที่สุดและง่ายต่อการ
ุ
้
ี
ตรวจพบเชื้อปรสิต
1.1.2 กอนเกบอจจาระ 3 วัน แพทย์ไมควรให้ผู้ป่วยรบประทานยาที่มสารเหล่านผสมอยู่ ได้แก ่
ี
่
ุ
ี้
็
ั
่
้
aluminium salts, barium, bismuth, charcoal powder, kaopectin, นามนพืชที่เป็น
ั
insoluble oil หรือยาระบายที่เป็นน้ ามัน เนื่องจากสารดังกล่าวจะปะปนมาในอุจจาระและม ี
ั
็
ื
้
่
ี
การกระจายเป็นเมดเล็ก ๆ ท าให้ตรวจไมพบปรสิต หรอนามนพืชแตกตัวอออกมลักษณะ
คล้าย cyst ของโปรโตซัว ท าให้ยากต่อการวินิจฉัย
1.1.3 ในระหว่างรอเก็บอุจจาระ ควรงดรับประทานยาปฏิชีวนะชนิดออกฤทธิ์ที่ล าไส้โดยเฉพาะยาก
ลุ่ม sulfa ถ้าจ าเป็นควรให้เป็นยาฉีดแทนชั่วคราวจนกว่าจะเกบอจจาระได้ เพราะเชื้อปรสิต
ุ
็
ื่
ิ
ี
อาจถูกท าลายเมอสัมผัสยาที่มความเข้มข้นสูงโดยตรงได้ หรอยาบางชนดท าให้จ านวน
ื
ี
ื
ี
ี้
ี
แบคทีเรยประจ าถิ่นในล าไส้ลดลง ซงแบคทีเรยเหล่านเป็นอาหารของปรสิต หรอมผลท าให้
ึ่
ื
การเพิ่มจ านวนของเชื้อปรสิตชะงักลง หรอไปรบกวนการออกไข่ของพยาธิ จึงมโอกาสตรวจ
ี
พบปรสิตได้น้อยลง
ุ
่
ั้
ุ
ี
1.1.4 ในกรณส่งอจจาระตรวจหลายครงโดยการถ่ายอจจาระตามปกติ แล้วตรวจไมพบเชื้อ อาจให้
ยาถ่ายประเภทเกลือเพื่อกระตุ้นให้ล าไส้บีบตัวแรงขึ้น ปรสิตที่ยังเหลือแทรกตามผนังล าไส้จะ
ถูกบีบไล่ออกมาในล าไส้จึงมโอกาสตรวจพบ trophozoite ของโปรโตซว มากขึ้นและมีการ
ั
ี
เคลื่อนที่ของปรสิตท าให้ง่ายต่อการวินิจฉัย
1.1.5 ค าแนะน าเพิ่มเติม
การส่งอุจจาระตรวจในครั้งแรกแล้วไม่พบปรสิต อาจเนองจากจ านวนปรสิตที่ปนออกมามีน้อย
ื่
ุ
ื
่
ื่
หรอเป็นช่วงเวลาที่ปรสิตยังไมเพิ่มจ านวนในวงจรชีวิต การตรวจอจจาระต่อเนอง วันละครั้ง
หรอส่งตรวจวันเว้นวัน 3 ครง หรอวันเว้น 2 วัน จะเพิ่มประสิทธิภาพในการตรวจพบปรสิต
ั้
ื
ื
มากขึ้น ในกรณีที่ผลการตรวจยังไม่พบปรสิต แม้จะส่งตรวจ 3 ครั้งแล้ว แต่แพทย์คาดว่าน่าจะ
มีการติดเชื้อปรสิตและต้องการตรวจซ้ ามากกว่า 3 ครั้ง ให้ติดต่อกลับไปยังห้องปฏิบัติการเพื่อ
ร่วมพิจารณาว่าควรจะส่งตรวจวินิจฉัยด้วยวิธีใดที่น่าจะเหมาะสมที่สุด

1.2 การเตรียมผู้ป่วยในการเก็บอุจจาระเพื่อทดสอบเลือดในอุจจาระ (occult blood)
ควรควบคุมอาหารของผู้ป่วยกอนส่งตรวจเนื่องจากอาหารประเภทเนอสัตว์ เลือดสัตว์ ปลาดิบและยา
่
ื้
์
ิ
หลายชนดที่มส่วนผสมของเหล็ก โบรไมด์ ไอโอไดน หรอวิตามนซ (ascorbic acid) ถ้ามปรมาณมากพอท าให้
ื
ิ
ี
ี
ี
ิ
~ 56 ~